ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Β΄ ΛΟΥΚΑ
«Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως»
Βρισκόμαστε στη δεύτερη Κυριακή του Λουκά,Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα προέρχεται από την επί του Όρους ομιλία του Χριστού μας. Μέσα σε λίγες γραμμές μας δίδεται η ουσία και το αποκορύφωμα του χριστιανισμού. Κέντρο αυτής της ουσίας είναι η αγάπη η οποία ως αρχή έχει τον χρυσό κανόνα ο οποίος λέγει. «Όπως θέλετε να φέρονται σε σας οι άλλοι, με τον ίδιο τρόπο να συμπεριφέρεστε και σεις σ’ εκείνους». Λίγες λέξεις που όμως περικλείουν μέσα τους όλους τους ανθρώπινους νόμους, γραπτούς και άγραφους που μιλούν για ισότητα, αλληλεγγύη, μοίρασμα, αρμονική συνύπαρξη. Αν όλοι οι άνθρωποι εφάρμοζαν αυτόν τον κανόνα δεν θα υπήρχαν εγκλήματα, δεν θα υπήρχε αδικία στον κόσμο δεν θα υπήρχε οικονομική και κοινωνική ανισότητα.
Γιατί, συνεχίζει, ο Κύριος, αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, όπως κάνουν οι αμαρτωλοί, και κάνετε καλό μόνο σε εκείνους που σας φέρονται καλά, τότε μέσα σας δεν υπάρχει η χάρις του Θεού. Αν δανείζετε σ’ εκείνους από τους οποίους περιμένετε να έχετε απολαβές, όπως κάνουν οι αμαρτωλοί, τότε η αγάπη γίνεται αντικείμενο δοσοληψίας, τότε η φιλανθρωπία είναι ιδιοτελής, τότε δεν υπάρχει αγάπη, αλλά συμφέρον και εγωισμός. Γι αυτό, πάλι μας προτρέπει, να αγαπάτε τους εχθρούς σας, και να κάνετε πράξη το αγαθό και να δανείζετε χωρίς να περιμένετε σε καμία ανταπόδοση, και τότε ο μισθός σας θα είναι πολύς, και θα είστε γνήσια παιδιά του Υψίστου, μιας που ο ίδιος ο Θεός ευεργετεί ακόμα και τους αχάριστους και πονηρούς ανθρώπους. Να είστε ελεήμονες, καταλήγει στο λόγο Του ο Χριστός, όπως ελεήμων είναι και ο Πατέρας σας.
Όπως θέλουμε να μας φέρονται έτσι να φερόμαστε και εμείς στους άλλους. Με τούτο τον απλό αλλά δυνατό λόγο ,ο Κύριός μας ανατρέπει την εγωκεντρική σκέψη μας και μας καλεί να αποβάλλουμε τον εγωισμό μας. Ποια είναι αυτή η συμπεριφορά, που μας ζητά ο Κύριός μας να εφαρμόσουμε στην καθημερινή μας ζωή. Με λίγα λόγια: Επιθυμείς οι άλλοι να σου μιλούν με αγάπη, γλυκύτητα και χαμόγελο; Τότε αυτά εσύ πρώτος να τα κάνεις προς τους άλλους. Επιθυμείς οι άλλοι να σε αγαπούν, να σε βοηθούν και να σε υποστηρίζουν; Επιθυμείς να μη σε αδικούν, να μη σε συκοφαντούν, να μη σε κλέβουν και γενικά οι άλλοι να μη σε βλάπτουν; Τότε, εσύ πρώτος να τα εφαρμόσεις αυτά προς όλους τους άλλους συνανθρώπους σου, χωρίς να τους ξεχωρίζεις σε φίλους και εχθρούς. Αυτή την συμπεριφορά ζητά ο Κύριός μας από όλους μας να δείχνουμε στην καθημερινή μας ζωή αδιάκριτα.
Αν θέλουμε οἱ άλλοι να μας δείχνουν κατανόηση θα τους δείξουμε πρώτα εμείς. Αν θέλουμε οι άλλοι να εἶναι ειλικρινείς καὶ αληθινοί πρέπει να είμαστε και εμείς απέναντί τους πρώτα. Αν ποθούμε να κυριαρχήσει ἡ δικαιοσύνη θα αγωνιστούμε καὶ εμείς να είμαστε δίκαιοι στις συναλλαγές καὶ γενικά στις ανθρώπινες σχέσεις μας. Αν θέλουμε όταν σφάλουμε να μας συγχωρούν θα πρέπει να συγχωρούμε ολόψυχα. Αν ποθούμε να μας αγαπούν και να μας εξυπηρετούν, πρέπει να βοηθούμε και να αγαπούμε εμείς πρώτα τους άλλους..Μπορεί να ρωτήσει κανείς. Κι όταν οι άλλοι δεν ανταποκρίνονται; Μα δεν το κάνουμε με τὸν όρο ὅτι ὁ άλλος θα συγκινηθεί. Κινούμαστε εντελώς ελεύθερα∙ ανεξάρτητα ἀπὸ το τι θα κάνει ὁ άλλος.
Αυτό ισχύει τόσο για τους ανθρώπους ατομικά, όσο και για ομάδες ανθρώπων, γειτονικές φυλές, έθνη και κράτη. Αν την εντολή αυτή την υιοθετούσαν σαν κανόνα όλες οι τάξεις, τα έθνη και τα κράτη, θα έπαυε αμέσως κάθε κακία και σύγκρουση ανάμεσά τους, θα εξαλειφόταν κάθε έχθρα και πόλεμος. Αυτό είναι το φάρμακο για κάθε παρόμοια αρρώστια, δεν υπάρχει κανένα άλλο.
Τα λόγια της σημερινής ευαγγελικής περικοπής τα είπε ο Κύριος σε μια εποχή σκληρότητας και βαρβαρότητας. Σε μια εποχή κατά την οποία η αγάπη και η ευσπλαχνία προς τους εχθρούς ήταν άγνωστες. Η ανταπόδοση του κακού θεωρούνταν δύναμη και ηρωισμός. Μάλιστα για τους Εβραίους ίσχυε το«οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος».Αυτά, όμως, καταργήθηκαν πλέον με τη διδασκαλία του Κυρίου. Δεν έχουν ισχύ. Και όποιος εξακολουθεί να τα εφαρμόζει καταδικάζεται από τον Θεό. Αντίθετα, ισχύει και επικρατεί η αγάπη, η συγγνώμη, η ευσπλαχνία. Ο αμαρτωλός, που προσπαθεί να μας βλάψει, είναι ο ψυχικά ασθενής λόγω της αμαρτίας, τον οποίο βλέπει κανείς με συμπόνια και τη θεραπεία του οποίου ποθεί και εύχεται. Ο καλύτερος τρόπος αντίδρασης απέναντί του είναι η συγχώρηση, αλλά και η ανταπόδοση καλού αντί κακού.
Ο λόγος του Κυρίου διαλύει όλες τις καταστάσεις που έχουμε πιστέψει ότι είναι αληθινή αγάπη. Λόγος δυνατός που αποκαλύπτει ότι η σύγχρονη εκδοχή της αγάπης είναι συμφεροντολογική, εγωιστική και ολότελα αποπνιχτική κατάσταση. Το «αγαπώ» δεν έχει σχέση με την αγάπη αφού δεν συγγενεύει με την υπομονή, με την ελπίδα, με το έλεος, με τη συγχώρηση, με τον σεβασμό, με την ελευθερία. Το «αγαπώ» δεν έχει σχέση με την αγάπη γιατί ρίζα του είναι ο εγωισμός και όχι ο Θεός. Εκείνος που αγαπά αληθινά ,κρατά την καρδιά ανοιχτή ακόμη και στον εχθρό. Εκείνος που ευεργετεί, που δίνει, που προσφέρει χωρίς να περιμένει ανταπόδοση ή ανταμοιβή, έχει αποκτήσει συγγένεια με τον Θεό που είναι σπλαχνικός, ελεήμων και φιλάνθρωπος. Όλες οι άλλες «αγάπες» που περιμένουν, ζητούν, απαιτούν, διεκδικούν είναι ζυμωμένες με το προζύμι του εγωισμού, και γι’ αυτό δεν μπορούν, χορτάσουν παρά μόνο να πικράνουν. Δεν μπορούν να δώσουν αφού ζητούν να πάρουν. Δεν μπορούν να ωφελήσουν αφού βλάπτουν.
Η κληρονομία που μας δίνει σήμερα ο Χριστός είναι πολύτιμη. Γκρεμίζει τους μαντρότοιχους της «δήθεν αγάπης». Ανοίγει την ψυχή, ελευθερώνει τον άνθρωπο. Μας βάζει να μετατοπίσουμε την αγάπη στο πνευματικό της κλίμα. Να τη συνδέσουμε με το Θεό. Μόνο με αυτή την αγάπη θα νοιώσουμε το πλήρωμα της χαράς. Αυτή θα μας θεραπεύσει από τις ασθένειες του εγωισμού. Αυτή αληθινά θα μας αναπαύσει αφού μέσα της κατοικεί ο ίδιος ο Θεός. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
