ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ
«Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον Σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι».
Βρισκόμαστε στην Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού σήμερα καὶ μέσα από το ιερό Ευαγγέλιο ο Κύριος μας καλεί να Τον ακολουθήσουμε επιλέγοντας την οδό της αυταπαρνήσεως. «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν», μας λέγει. Δηλαδή όποιος θέλει να με ακολουθήσει οφείλει να διακόψει κάθε φιλία καὶ σχέση με τον άνθρωπο της αμαρτίας, αλλά και να θυσιάσει το εγώ του, να μην ενδιαφέρετε και ασχολείται μόνο με το ατομικό του συμφέρον.
Αυτό το «όστις θέλει» που είπε ο Χριστὸς απευθυνόμενος στο πλήθος που άκουγε το λόγο του εἶναι ἡ φράση κλειδί που χαρακτηρίζει τὸν Χριστιανισμό, ο οποίος ως «ζωή εν Χριστώ» καὶ όχι ως ιδεολογία, εἶναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος μὲ τὴν έννοια της ελευθερίας. Χριστιανισμός και καταναγκασμός εἶναι έννοιες ολότελα ασυμβίβαστες μεταξύ τους.
Είναι χαρακτηριστικό του απομακρυσμένου από τον Θεό ανθρώπου, να βλέπει τα πάντα εγωκεντρικά. Αυτή την αυταπάρνηση του εγώ εξηγεί ο Κύριος, λέγοντας ότι όποιος φροντίζει μόνο για τον εαυτό του, τελικά δεν καταφέρνει να σώσει την ψυχή του. Άλλωστε η ζωή του χριστιανού οφείλει να είναι μίμηση της ζωής του Χριστού, ο οποίος από αγάπη προς εμάς γίνεται άνθρωπος, υπομένει τα πάντα και ταπεινώνεται, οδηγούμενος μέχρι τον σταυρικό θάνατο για να λυτρωθούμε από την αμαρτία. Αυτή την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον είναι που μας ζητάει με το «απαρνησάσθω εαυτόν» .
Και γι’ αυτό το παραβλέπει, το προσπερνά ο σύγχρονος άνθρωπος το σύνθημα αυτό. Αυτό που ζητάει να βολευτεί με ένα πιο βολικό χριστιανισμό, στα μέτρα του. Ο χριστιανισμός της αυταπάρνησης και της αυτοθυσίας του φαίνεται βαρύς, δυσβάστακτος.
Αυτό το πνεύμα του συμβιβασμού, η ζωή του εύκολου χριστιανισμού, δεν χαρίζει στην ψυχή ειρήνη. Συχνά ο άνθρωπος που ακολουθεί τούτο το μονοπάτι στη ζωή του νοιώθει ανησυχία. Οι άνθρωποι που δεν έχουν πνεύμα Θεού θεωρούν σημαντικά τα υλικά αγαθά και φροντίζουν μόνο για το ατομικό τους συμφέρον, πολλές φορές ακόμη και με αθέμιτα μέσα. Το πραγματικό συμφέρον όμως για κάθε άνθρωπο, πολύ δε περισσότερο για τον Χριστιανό, βρίσκεται και επιτυγχάνεται μέσα από την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία, μέσα δηλαδή από την άσκηση και την εφαρμογή της εντολής της αγάπης.
Είναι σχετικά εύκολο να ακολουθεί ο άνθρωπος, είτε από εσωτερική παρόρμηση, είτε από συνήθεια, μερικές μόνο τυπικές διατάξεις και μερικές εντολές. Είναι επίσης κάπως εύκολο να ασκεί τα λατρευτικά του καθήκοντα, να πηγαίνει κάποιες φορές στην Εκκλησία, να εκτελεί μερικά άλλα θρησκευτικά καθήκοντα. Δεν είναι όμως αρκετό.
Ο Κύριος, στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, Κυριακή μετά την Ύψωση του τιμίου Σταυρού, μας ζητάει αν θέλουμε να τον ακολουθήσουμε να σκοπεύουμε σε υψηλότερους στόχους. Απευθύνεται στον κάθε άνθρωπο, κάθε ηλικίας, κάθε μορφωτικού επιπέδου. Και από όλους αυτό που ζητάει είναι απάρνηση του εαυτού μας και άρση του Σταυρού. Να αγωνισθούμε εναντίον κάθε τι κατωτέρου που φωλιάζει στην καρδιά μας, εναντίον των παθών μας και του αμαρτωλού εαυτού μας. Και στη θέση τους να καλλιεργήσουμε τις αρετές της ανεξικακίας, της αγάπης, της δικαιοσύνης. Να απαρνηθούμε τον εγωκεντρισμό μας και να ενδιαφερθούμε για τον πλησίον μας. Κι όλα αυτά με διάθεση θυσίας. Σηκώνοντας με υπομονή κάθε σταυρό που θα συναντήσουμε στη ζωή μας, κάθε δυσκολία που θα βρούμε στην επί γης πορεία μας.
Αλλά για τον άνθρωπο της εποχής μας, που είναι τόσο επηρεασμένος από το εγωκεντρικό πνεύμα, που δεν θέλει να ακούσει κάτι για προσφορά και θυσία, το μήνυμα αυτό φαίνεται τόσο αδιανόητο, τόσο ξένο, τόσο δύσκολο να το κατορθώσει. Δεν είναι εύκολο να απαρνηθείς τον παλαιό άνθρωπο, τον άνθρωπο της αμαρτίας και να σηκώνεις τον Σταυρό της θυσίας και της προσφοράς. Δεν είναι εύκολο να υπερνικάς τον εγωισμό σου για την εξυπηρέτηση του πλησίον σου. Όσο δύσκολο και αν μας ακούγεται, όσο και αν μας φαίνεται ανηφορική η πορεία της ζωής μας, ας κρατήσουμε την πεποίθηση ότι μετά τον Γολγοθά έρχεται η Ανάσταση. Και ο Κύριος, ως άλλος Σίμων ο Κυρηναίος, μας βοηθάει, σηκώνοντας τον Σταυρό μας, για να μας ξεκουράσει.
Για να εγκολπωθούμε την πραγματική ζωή του Χριστού, ο απόστολος Παύλος αλλά και οι άγιοι της Εκκλησίας, μας συμβουλεύουν ν’ αποφεύγουμε την κατάσταση της αμαρτίας, η οποία βραχυκυκλώνει επικίνδυνα την ύπαρξή μας. Ν’ αγωνιζόμαστε για να μεταβάλλονται σε αρετές τα πάθη που ριζώνουν μέσα μας και καταδυναστεύουν την ύπαρξή μας
Ας έχουμε, πάντα, κατά νου ότι ο Θεός γνωρίζει πόσο αντέχει ο καθένας μας και αναλόγως επιτρέπει τον Σταυρό που θα σηκώσουμε. Εμείς ας προσκυνήσουμε τον υψωθέντα Σταυρό του Κυρίου μας και ας τον προσκαλέσουμε να μας ενδυναμώνει και να μας στηρίζει.
Όσο κι αν μας κοστίζει το να αρνηθούμε τον εαυτό μας, όσο σκληρά και δύσκολο κι αν είναι το να αγωνιζόμαστε για να αποκοπούμε από τα αμαρτωλά πάθη καὶ τὶς βλαβερές συνήθειες, τελικά μας συμφέρει! Διότι όσο ξεπερνούμε τη φιλαυτία μας, τόσο περισσότερο ζούμε την παρουσία του Χριστού, απολαμβάνουμε την κοινωνία των αδελφών, χαιρόμαστε την ελευθερία από τα δεσμά των παθών καί το σπουδαιότερο, βαδίζουμε σταθερά το δρόμο που οδηγεί στη σωτηρία της ψυχής μας! Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
