ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Δ' ΛΟΥΚΑ
Τέταρτη Κυριακή των ευαγγελικών περικοπών του Λουκά σήμερα. Αυτή την Κυριακή η Εκκλησία μας έχει ορίσει να τιμούμε τη μνήμη των αγίων 365 θεοφόρων Πατέρων που συγκρότησαν την Ζ´ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας το 787 μ.Χ. Στη Σύνοδο αυτή διατυπώθηκε η Ορθόδοξη διδασκαλία περί των ιερών εικόνων και καταδικάστηκε η αίρεση της Εικονομαχίας. Προς τιμήν των αγίων Πατέρων, ακούμε στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα την Παραβολή του Σπορέως.
Η σημερινή Παραβολή μας περιγράφει ένα γεωργό που πήγε στο χωράφι του να σπείρει. Καθώς έσπερνε, ένα μέρος του σπόρου έπεσε κοντά στο δρόμο του χωραφιού, άλλο σε πετρώδη γη, άλλο σε έδαφος που ήταν γεμάτο από σπόρους αγκαθιών. Το τέταρτο όμως μέρος του σπόρου έπεσε μέσα στην ευφορη γη, και όταν φύτρωσε, έκανε καρπό εκατό φορές περισσότερο από το σπόρο. Και ο ίδιος ο Κύριος εξηγώντας τη βαθύτερη σημασία της Παραβολής είπε ότι «ο σπόρος εστίν ο λόγος του Θεού», τον οποίο ο θείος Γεωργός σπέρνει στίς ψυχές των ἀνθρώπων και παράγει με δύναμη ακατανίκητη «καρπόν εκατονταπλασίονα».
Ο σπόρος του θείου λόγου σκορπίζεται στις ανθρώπινες ψυχές, για να φυτρώσει μέσα τους, για να ριζώσει και να κάνει τους ανθρώπους δεκτικούς στα μυστήρια της θεϊκής παρουσίας. Η ανάπτυξη και η καρποφορία του λόγου, εξαρτώνται από το κατά πόσο η καρδιά μας είναι ανοικτή στην κοινωνία αγάπης του Θεού. Διάφορα ζιζάνια, όμως, που ξεφυτρώνουν στη ζωή δεν αφήνουν την καρδιά να είναι μαλακή και ν’ αποτελεί γόνιμο έδαφος στα ζωηφόρα μηνύματα της Εκκλησίας. Ο Κύριος ερμηνεύει τα διάφορα μέρη του χωραφιού της παραβολής. Το έδαφος κοντά στο δρόμο, λέει, συμβολίζει εκείνους τους ανθρώπους που ακούν απλώς και μόνο το λόγο, αλλά έπειτα αφήνουν τον διάβολο να έλθει μέσα τους και να αφαίρεσει το θείο λόγο από τις καρδιές τους. Ο εγωισμός εισχωρεί στα βάθη της καρδιάς του ανθρώπου, τον κάνει σκληρόκαρδο και τον αφήνει αδιάφορο η αλήθεια της Εκκλησίας. Τελικά, ο λόγος του Θεού αδυνατεί να ριζοβολήσει στην καρδιά του γιατί ο ίδιος ο άνθρωπος την αφήνει να γίνεται σκληρή και χωρίς δεκτικότητα.
Το πετρώδες έδαφος συμβολίζει εκείνους οι οποίοι δέχονται με χαρά και ενθουσιασμό το θείο λόγο, δεν έχουν όμως βαθιές ρίζες, και γι’ αυτό όταν έλθει καιρός πειρασμού ή διωγμού, απομακρύνονται από την πίστη. Οι πέτρες που βρίσκονται κάτω από το χώμα, την καρδιά, είναι ουσιαστικά τα διάφορα πάθη που ριζοβολούν σ’ αυτή, όπως είναι ο εγωισμός. Ο εγωισμός είναι ότι πιο φοβερό γιατί είναι πηγή κάθε κακίας που δεν επιτρέπει στο λόγο του Θεού να έχει καλή υποδοχή στην καρδιά του ανθρώπου.
Και η γη με τα αγκάθια δηλώνει εκείνους που ακούσαν το λόγο του Θεού και αρχίζουν με κάποια προθυμία να βαδίζουν στο δρόμο της πίστεως. Πνίγονται όμως από τις αγωνιώδεις φροντίδες για να αποκτήσουν πλούτη, και από τις επίγειες απολαύσεις, και έτσι δεν δίνουν καρπό. Ο εγωισμός εξωθεί τον άνθρωπο να βάζει στο κέντρο όλου του κόσμου τον εαυτό του και να επιδίδεται σ’ ένα ανελέητο κυνήγι εξασφάλισης υλικών αγαθών. Η ανασφάλεια του τον αφήνει να οχυρώνεται πίσω από αυτά. Αστοχεί και αποτυγχάνει παταγωδώς γιατί στηρίζεται πλέον μόνο στα υλικά αγαθά αντί στη δύναμη του Θεού.
Υπάρχουν όμως και οι καρδιές που μοιάζουν με γη αγαθή και εύφορη. Είναι οι άνθρωποι εκείνοι που με καλοπροαίρετη καρδιά ακούσαν και κατανόησαν το θείο λόγο και τον κρατούν σφικτά μέσα τους, και καρποφορούν τις αρετές δείχνοντας υπομονή στους πειρασμούς που συναντούν στην άσκηση της πνευματικής ζωής. Εδώ έχουμε τον άνθρωπο που αγωνίζεται στη ζωή του για να υποτάξει το θέλημά του στο θέλημα του Θεού, στις πιο αυθεντικές μορφές ελεύθερης έκφρασης. Όταν ο Χριστός βρει γόνιμο έδαφος στην καρδιά μας, τότε αυτή γνωρίζει πλούσια πνευματική καρποφορία που συνίσταται στην πραότητα, την καλοσύνη, την ταπεινοφροσύνη, την ειρήνη και κυρίως την αγάπη. Αυτό το δρόμο έδειξαν άλλωστε με τη ζωή, το παράδειγμα και τη διδασκαλία τους οι άγιοι πατέρες της εν Νικαία Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, τους οποίους τιμά σήμερα η Εκκλησία μας, αναγνωρίζοντας το μεγάλο πνευματικό τους ανάστημα. Ξεπέρασαν στην πνευματική τους ζωή όλα αυτά τα εμπόδια και αποδείχθηκαν «καλή γη», που έδωσε πολὺ καρπό. Έκλεισαν μέσα στις καρδιές τους τον λόγο του Θεού και με πολλή υπομονή αγωνίσθηκαν ώστε αυτός να καρποφορήσει. Γι᾿ αυτό και έλαμψαν με το άγιο παράδειγμά τους και την ομολογία της Ορθόδοξης πίστεως.
Η παραβολή του σπορέως, στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους δεν τοποθετήθηκε τυχαία. Έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι οφείλουμε, τώρα που είναι ακόμα καιρός, να καλλιεργήσουμε καλά τον εαυτό μας, για να γίνει γόνιμος αγρός, ώστε να υποδεχθεί το Χριστό και να καταστεί δοχείο της χάριτός Του. Ο λόγος του Θεού, που ο ίδιος ο Θεός, σπέρνει στίς καρδιές των ανθρώπων έχει δύναμη μυστηριώδη. Ο υλικός σπόρος εκτινάσσει το χώμα και γίνεται δένδρο. Ο πνευματικός σπόρος είναι ασυγκρίτως ισχυρότερος. Διασπά βράχους μέσα στην ψυχή του άνθρώπου και την ανασταίνει. Ο λόγος του Θεού, είναι δραστικός και φορτισμένος με θεία Χάρη, η οποία μεταμορφώνει την ψυχή του ανθρώπου. Έτσι λοιπόν προκειμένου να καταστήσουμε την καρδιά μας γόνιμο έδαφος και δεκτικό στη θεϊκή ευλογία δεν έχουμε τίποτε άλλο παρά ν’ αγωνιζόμαστε στη ζωή μας. Να φροντίζουμε επιμελώς και να καλλιεργούμε το έδαφος αυτό ώστε ο σπόρος του θείου λόγου να πέφτει σε «γήν αγαθήν» και να «ποιεί καρπόν εκατονταπλασίονα». Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
