ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Η' ΛΟΥΚΑ
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι η παραβολή του καλού Σαμαρείτη και αποτελεί τον κανόνα της πραγματικής εν Χριστώ ζωής. Αφορμή για να διηγηθεί ο Κυριος αυτήν την παραβολή ήταν το ερώτημα ενός νομοδιδασκάλου, οποίος θέλοντας να τον πειράξει του είπε: Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή; Κι Εκείνος τον παρέπεμψε στις εντολές του Μωσαϊκού Νόμου. Τότε ο νομοδιδάσκαλος ανέφερε τις δύο βασικότερες εντολές της Παλαιάς Διαθήκης, την αγάπη προς το Θεό και την αγάπη προς τον πλησίον. Θέλοντας όμως να δικαιολογηθεί, επειδή έθεσε ένα ερώτημα στο οποίο του ήταν γνωστή η απάντηση, έθεσε κι ένα δεύτερο: Ποιον πρέπει να θεωρώ πλησίον μου; Αυτό το ερώτημα στάθηκε η αφορμή να διηγηθεί ο Κύριος, την υπέροχη παραβολή του καλού Σαμαρείτη.
Κάποιος άνθρωπος, είπε, κατέβαινε από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ και έπεσε σε ενέδρα ληστών, οι οποίοι τον λήστεψαν, τον έγδυσαν, τον καταπλήγωσαν και τον εγκατέλειψαν μισοπεθαμένο. Κάποια στιγμή ένας ιερέας που κατέβαινε στο δρόμο εκείνο, ενώ τον είδε από μακριά, πέρασε από το απέναντι μέρος χωρίς να του δώσει καμία βοήθεια. Παρόμοια και κάποιος Λευίτης, υπηρέτης του ναού, έφθασε στο μέρος εκείνο. Αυτός φάνηκε ακόμη πιο άσπλαχνος. Ήρθε πολύ κοντά, είδε την άθλια κατάσταση του πληγωμένου ανθρώπου κι έφυγε.
Κάποια στιγμή ένας Σαμαρείτης που διάβαινε από το δρόμο εκείνο είδε τον καταπληγωμένο άνθρωπο, πλησίασε κοντά του και τον σπλαχνίστηκε. Δεν φοβήθηκε μην πάθει τα ίδια, έμεινε κοντά του, έπλυνε τα τραύματά του, τα άλειψε με λάδι και κρασί, τα έδεσε με επιδέσμους. Και αφού με πολύ κόπο ανέβασε τον άνθρωπο αυτόν στο ζώο του, τον μετέφερε σε κάποιο πανδοχείο και τον περιποιήθηκε όλη τη νύχτα. Και την άλλη μέρα το πρωί έδωσε δύο δηνάρια στον ξενοδόχο και του είπε: Περιποιήσου τον για να γίνει καλά. Και ό,τι άλλο ξοδέψεις, καθώς θα επιστρέφω στην πατρίδα μου και θα περάσω πάλι από εδώ, θα σου το εξοφλήσω.
Μόλις τελείωσε ο Κύριος την παραβολή, ρώτησε το νομοδιδάσκαλο, ποιος από τους τρεις αυτούς επιτέλεσε το καθήκον του προς τον πλησίον; Κι εκείνος απάντησε: Αυτός που τον συμπόνεσε και τον ελέησε. Ο Κύριος τότε του είπε: Πήγαινε και κάνε κι εσύ το ίδιο.
Με αυτή την παραβολή ο Χριστός μας φανερώνει ποιός θεωρείται «πλησίον» για το χριστιανό. Πλησίον είναι ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε ανάγκη, αδιακρίτως έθνους, φυλής, θρησκευτικού πιστεύω, κοινωνικής τάξεως. Εκείνο που βαρύνει είναι ο άνθρωπος ως εικόνα Θεού. Ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, έστω και αν είναι ο εχθρός του τον προσκαλεί να γίνει πλησίον του. Έτσι λοιπόν συμπεραίνουμε ότι θεωρούμε «πλησίον» μας κάθε άνθρωπο που ο Θεός βάζει στο δρόμο μας.
Ο ιερέας, και ο Λευίτης, όχι μόνο ανήκαν στην ίδια κοινωνία και θρησκεία με τον πληγωμένο, αλλά υπηρετούσαν στο ναό και γνώριζαν πολύ καλά το Νόμο του Θεού. Αλλά, δυστυχώς, δεν τον εφάρμοσαν. Προσπέρασαν αδιάφοροι τον βαθιά πληγωμένο συνάνθρωπό τους. Ευτυχώς, όμως, που εμφανίστηκε ο Σαμαρείτης. Από μια περιοχή, με έντονη την ανάμειξη πολλών διαφορετικών πίστεων, ιδεών, πολιτιστικών στοιχείων. Σε έχθρα από παλιά με τους Ιουδαίους, δεν θα περίμενε κανείς να βοηθήσει Ιουδαίο. Κι όμως, σπλαχνίστηκε τον πληγωμένο. Τον περιποιήθηκε σαν δικό του.
Το παράδειγμα του Καλού Σαμαρείτη είναι φωτεινό για τον καθέναν μας. Η πράξη του αυτή ειναι αξιομίμιτη. Δεν έλειψαν ούτε και θα λείψουν ποτε οι τραυματισμένοι. Καθημερινά αντικρύζουμε τραύματα και τραύματα. Τραύματα σωματικά και τραύματα ψυχικά. Σωματικές θλίψεις και πνευματικές οδύνες. Πολλοί ειναι εκείνοι που βρίσκονται στο κρεβάτι του πόνου και δεν έχουν ίσως κάποιον να τους βοηθήσει, να τους προμηθεύσει ένα φάρμακο, λίγο φαγητό, ένα ποτήρι νερό. Όσο κι αν έχει οργανωθεί η κοινωνική πρόνοια, όσο κι αν εχει επεκταθεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψή, πάντοτε θα υπάρχουν ασθενείς χωρίς φάρμακα, κατάκοιτοι χωρίς βοήθεια, άρρωστοι χωρίς τα μέσα θεραπείας, τραυματίες που έχουν ανάγκη από λίγο αίμα. Σε όλους αυτούς μπορούμε να προσθέσουμε όσους βρίσκονται σε δύσκολες οικονομικές περιστάσεις. Όπως σε όλες τις εποχες δεν έλειψαν οι πεινόντες και διψώντες, οι γυμνοί και άστεγοι, έτσι και στις ημέρες μας. Μπορεί να τους δώσουμε λίγα. Το πραγματικό μας ενδιαφέρον όμως και η ειλΙκρινής και γνήσια αγάπη μας του ανακουφίζει περισσότερο. Αν δεν έχουμε χρήματα για να βοηθήσουμε, έχουμε σίγουρα έναν καλό λόγο να πούμε για να τους παρηγορήσουμε. Μία επίσκεψη σε ένα πάσχοντα αδερφό μας.
Η περιγραφή του άνθρώπου που δέχθηκε την επίθεση από τους ληστές, συμβολίζει το πλήγμα που δέχτηκε η ανθρωπότητα από τον δαίμονα και από τους ανθρώπους που υπηρετούν τις αμαρτωλές καταστάσεις και καταφέρονται εναντιον της ανθρωπότητας. Αδικίες, κλεψιές, πόλεμοι, φτώχια, ανέχεια, άνθρωποι οι οποίοι εκμεταλεύονται τους συνανθρώπους τους και μεθοδεύουν με πονηριά την ατίμωση της ανθρωπότητας.
Με τον ιερέα θέλει να δείξει ο Χριστός ότι όσες θρησκείες πέρασαν από την ανθρωπότητα, μάταια προσπάθησαν δεν μπόρεσαν να τη σώσουν. Το ίδιο και οι πολιτικές καταστάσεις και πολιτεύματα, τα οποία εκπροσωπούνται από τον λευίτη. Κανείς δε μπόρεσε να σώσει την ανθρωπότητα.
Ποιος είναι ο καλός Σαμαρείτης; Ειναι ο Χριστός ο ίδιος. Ήταν ξένος ο Χριστός προς την ανθρωπότητα. Ο Χριστός ως Θεός , προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, για να τη σώσει και να την αναστήσει. Τα τραύματα τα περιποιήθηκε με λάδι και κρασί. Το λάδι και το κρασί είναι τα σωστικά μυστήρια της Εκκλησίας, το έλαιον του Βαπτίσματος, του Χρίσματος, του Ευχελαίου και ο οινος της Θείας Λειτουργίας, της Θείας Ευχαριστείας. Το ότι ανέβασε πάνω σε δικό του ζώο και μετεφερε τον άνθρωπο είναι η πρόσληψη της ανθρώπινης φύσεως, που ο Χριστός ανέλαβε " φορτώθηκε" την ανθρωπότητα για να τη σώσει. Πανδοχείο είναι η Εκκλησία που δέχετε τον άνθρωπο και τον περιθάλπτει.
Ο Χριστός θα ξανάρθει θα επιστρέψει. Αυτό λέει στον ξενοδόχο " εν τω επανερχεσθαί με" θα ξανάρθω δηλαδή". Είναι η προσδοκία της Εκκλησίας για τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Αυτή την πίστη και την προσδοκία διετύπωνε η πρωτοχριστιανική Εκκλησία. Την ίδια πίστη ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεως, " και πάλιν ερχόμενον μετα δόξης".
Ο Κύριος ακόμα με την παραβολή αυτή μας καλεί να ξεπεράσουμε την τυπική θρησκευτική ζωή. Η πίστη μας δε συνίσταται μόνο στην εκπλήρωση κάποιων τυπικών θρησκευτικών καθηκόντων, αλλά στην καρδιακή μετάνοια και αγάπη. Όταν ζούμε την Πίστη μας σωστά, μεταμορφωνόμαστε εσωτερικά, η καρδιά μας μαλακώνει και αυθόρμητα σπλαχνίζεται όλο και περισσότερο τον κάθε συνάνθρωπο.
Η πνευματική μας καλιέργεια, το πόσο πραγματικά Χριστιανοί είμαστε, φαίνεται στη δύσκολη ώρα, όταν χρειάζεται να δείξουμε αυταπάρνηση για χάρη του Θεού, να θυσιαστούμε για χαρη των συνανθρώπων μας. Ο Κύριος ας μας αξιώσει να γίνουμε άνθρωποι αυταπαρνήσεως και έμπρακτης ευσπλαχνίας, σύμφωνα με το δικό Του άγιο και τέλειο παράδειγμα. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
