ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Η' ΜΑΤΘΑΙΟΥ
«Και ήραν το περισσεύον των κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις»
Ένα από τα πολλά θαύματα που επιτέλεσε ο Κύριος είναι και το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων και ο χορτασμός των πέντε χιλιάδων ανδρών χωρίς να υπολογίζεται και ο αριθμός των γυναικόπαιδων. Αυτό το θαύμα μας διηγείται η σημερινή ευαγγελική περικοπή.
O Κύριος και oiμαθητές Του είχαν αποσυρθεί σε ἔρημο τόπο γιὰ λίγη ξεκούραση. Τον αντιλήφθηκαν όμως τα πλήθη καὶ πήγαν σ᾿ ἐκεῖνο τὸ μέρος. Εκείνος τους σπλαχνίστηκε, θεράπευσε τους ασθενείς τους και δίδαξε για πολλή ώρα, μέχρι που άρχισε να βραδιάζει. Όταν οι μαθητές είπαν στον Κύριο να αφήσει το πλήθος να φύγει για πάνε στα γύρω χωριά να ψωνίσουν κάτι για να φάνε, ο Κύριος τους είπε ότι δε χρειάζεται να φύγουν, και ζήτησε από τους τους μαθητές του να τους δώσουν αυτοί να φάνε. Εκείνοι του είπαν ότι έχουν μόνο πέντε ψωμιά και δύο ψάρια. Ο Κύριος τους είπε να τα φέρουν κοντά του, και όταν τα ΄έφεραν πρόσταξε τον κόσμο να κάτσουν στο χορτάρι! Πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δυό ψάρια και αφού σήκωσε τα μάτια Του στον ουρανό, τα ευλόγησε, τα έκοψε κομμάτια και τα έδωκε στους μαθητές Του. Και οι μαθητές Του τα μοίρασαν στον κόσμο.
Έφαγαν όλοι καὶ χόρτασαν καὶ μάλιστα περίσσεψαν δώδεκα κοφίνια γεμάτα μέχρι πάνω! Έθρεψε λοιπόν ο Κύριος όλο αυτό τον κόσμο που είχαν δείξει τέτοιο ζήλο και αυταπάρνηση για τον Κύριο. Δεν τοὺς βρήκε Εκείνος· αυτοί Τον βρήκαν, περπατώντας ώρες, και μάλιστα κουβαλώντας τους αρρώστους τους. Δεν πήγαν μόνο για να θεραπευθούν, αλλά έδειξαν ενδιαφέρον να ακούσουν τη διδασκαλία Του. Κάθισαν και Τον άκουγαν ώρες, χωρίς να δυσανασχετήσουν και να παραπονεθούν. Τόσο τους τράβηξε η θεία διδασκαλία Του, ώστε ξέχασαν την κούρασή τους και δεν τους απασχόλησε καθόλου ούτε που θα κοιμηθούν ούτε τι θα φάνε. Αυτούς έθρεψε ο Κύριος· τους επίμονους αναζητητές Του και ακούραστους ακροατές Του, οι οποίοι για χάρη των πνευματικών λησμόνησαν τα σωματικά.
Ένα βασικό σημείο που εντοπίζουμε από τη σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι ότι ο Χριστός φροντίζει, με ιδιαίτερη επιμέλεια και αγάπη, για τις υλικές ανάγκες των ανθρώπων. Δεν περιορίστηκε μόνο στην μετάδοση της Θείας αλήθειας, διά του κηρύγματος του, αλλά ενδιαφέρθηκε για τον χορτασμό των ακροατών του, όπως ακριβώς πράττουν οι γονείς για τα παιδιά τους. Η συμβολική αυτή ενέργεια του Κυρίου δεν είναι τυχαία, αλλά αποκαλύπτει το γεγονός ότι η ύλη και το ανθρώπινο σώμα, καθώς είναι δημιουργήματα του Θεού, έχουν ιδιαίτερη αξία και ιερότητα. Απέναντί τους οφείλουμε να επιδεικνύουμε την δέουσα προσοχή, χωρίς να τα υπερτιμούμε ή να τα υποτιμούμε. Οφείλουμε να τα ιεραρχούμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να προτάσσουμε τις ανάγκες της ψυχής, η καλλιέργεια της οποίας είναι και έργο και αγώνας της πνευματικής ζωής, χωρίς να αδιαφορούμε για την διαχείριση των υλικών πραγμάτων, που μάς χαρίζει ο Θεός, βάζοντάς τα, όμως, στη σωστή τους θέση.
Ένα άλλο σημείο σημείο που θα επισημάνουμε στη σημερινή Ευαγγελική διήγηση είναι η ευλογία. Ο Κύριος ευλογεί τους άρτους και τα ψάρια. Ευλογεί την ύλη και τα αγαθά που προορίζονται για την κάλυψη των ανθρωπίνων αναγκών. Αυτό πράττει, κατά μίμησιν Χριστού και η Εκκλησία. Ευλογεί όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής, από τις πιο απλές έως τις πλέον σοβαρές. Θέτει τα πάντα υπό την σκέπη και την ευλογία του Θεού, γιατί μόνο έτσι αποδίδουν, ωφελούν και αγιάζουν.
Ένα άλλο σημείο της περικοπής που θα επισημάνουμε είναι το πνεύμα της οικονομίας. «Και ήραν το περισσεύον των κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις»
Δεν παραμέλησαν δηλαδή σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου, την συλλογή των μικρών κομματιών που είχαν μείνει, δίνοντάς μας ένα μεγάλο δίδαγμα. Ποιο είναι αυτό; Και τα μεγάλα γεγονότα να εκτιμούμε, και τα φαινομενικά μικρά έργα να μη περιφρονούμε.
Και είναι χρήσιμο αυτό το δίδαγμα γιατί, δυστυχώς, συχνά, στα μάτια των ανθρώπων τα μικρά πράγματα δεν έχουν και τόση αξία. Μικροπράγματα, λέμε, με ένα τόνο περιφρόνησης. Και αποφεύγουμε τα μικρά καθήκοντα.
Στα μάτια όμως του Θεού τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ο Κύριος πολλές φορές μιλάει και δίνει ιδιαίτερη σημασία στα μικρά και ελάχιστα. Στα περισσεύματα των κομματιών, που μάζεψαν οι Μαθητές του με επιμέλεια και προσοχή. Στο ένα ποτηράκι νερό που θα προσφέρουμε στον αδελφό μας που έχει ανάγκη. Ζητάει από τους αληθινούς πιστούς του να προσέχουν και τα ελάχιστα. Να μην πετάμε τα αγαθά που μάς δίνει ο Θεός, να προσέχουμε στην καθημερινή μας συμπεριφορά, να μιλάμε ευγενικά στους άλλους, να εξυπηρετούμε τους συνανθρώπους μας.
Ψίχουλα θα πει κανείς πως είναι ένα χαμόγελο αγάπης, μια ήρεμη απάντηση ή η υποχωρητικότητα στο θυμό του άλλου. Ψίχουλα, ναι, μπορεί να είναι. Αυτά όμως τρέφουν την ψυχή μας. Είναι οι μικρές εκείνες ψηφίδες, που κάνουν τη ζωή μας ένα υπέροχο μωσαϊκό πίνακα, όταν εκτελούνται σωστά.
Ο δρόμος προς τον Παράδεισο είναι στρωμένος με μικρά καθημερινά καθήκοντα. Η ζωή της αγιότητας υφαίνεται με το νήμα των μικρών καλών πράξεων και με τα ελάχιστα καθήκοντα που γίνονται με πολύ αγάπη.
Για να το πετύχει όμως αυτό, πρέπει ο άνθρωπος να αγωνισθεί για την εφαρμογή τους. Συχνά αυτά τα μικρά, επειδή ακριβώς είναι μικρά, πιο δύσκολα πετυχαίνουμε να τα εφαρμόσουμε, από τις μεγάλες εντολές, της δικαιοσύνης, της τιμιότητας, της ανιδιοτελούς αγάπης.
Η περισυλλογή των περισσευμάτων έχει τις ρίζες της στην οικονομία, στην τάξη. Η ευγενική συμπεριφορά στην καλλιέργεια του σεβασμού της προσωπικότητας του συνανθρώπου μας.
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή ας μας κάνει να σκεφθούμε πιο σοβαρά. Η συνετή διαχείριση των μεγάλων ή μικρών εισοδημάτων του καθενός μας, η λογική ικανοποίηση των διαφόρων αναγκών και επιθυμιών μας με σωστό ηθικό και πνευματικό προσανατολισμό, η αντιμετώπιση του παρόντος και του μέλλοντος με ακράδαντη πίστη στο Θεό, θα μάς δώσει τη δυνατότητα να κάνουμε κάποια οικονομία. Αν αποφύγουμε τη σπατάλη θα έχουμε και περίσσευμα. Σπατάλη όχι μόνο στα υλικά αγαθά και τα χρήματα αλλά και στη σπατάλη των δυνάμεων και της υγείας μας. Γιατί κι αυτό είναι οικονομία που πολλές φορές δεν λογαριάζουμε. Μ’ αυτό τον τρόπο θα νιώσουμε ο ένας πιο κοντά στον άλλο.
Ο πιστός χριστιανός σαν μέτοχος των θείων μυστηρίων, δεν κλείνει τα μάτια στην αδικία, δεν μένει αδιάφορος στον πόνο, δεν φθονεί στη χαρά του άλλου και δεν χαίρεται στην δυστυχία. Δίνει ἀπ’ τό ψωμί του, από τό χρόνο και τη βολή του, από τα χρήματά του, ἀπό τήν αγάπη του. Και όσο δίνει ἀπό τήν αγάπη του, τόσο περισσεύει η χάρη καί η ευλογία τοτυ Κυρίου στη δική του ζωή και στη ζωή της κοινωνίας μας. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών