ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ’ ΛΟΥΚΑ
Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας διηγείται τη συνάντηση του Ιησού με τον Ζακχαίο, ο οποίος ήταν αρχιτελώνης του Γραφείου ελέγχου και επιβολής της φορολογίας επί των εξαγωγίμων εμπορευμάτων. Οι τελώνες εκείνη την εποχή μάζευαν τους φόρους για λογαριασμό των Ρωμαίων. Δεν εισέπραταν όμως μόνο το ποσό που ζητούσαν οι Ρωμαίοι, αλλά πολύ περισσότερα για δικό τους όφελος και πλούτιζαν σε βάρος των φορολογουμένων. Έτσι λοπόν η θέση που είχε ο Ζακχαίος τον βοήθησε να αποκτήσει χρήματα αλλά ταυτόχρονα να μην τον συμπαθούν και οι φορολογούμενοι. Ο τελώνης ήταν ο χειρότερος άνθρωπος στη συνείδηση Ιουδαίων της εποχής εκείνης.
Όταν πληροφορήθηκε ο Ζακχαίος ότι ο Χριστός θα βρισκόταν στην Ιεριχώ και θέλησε να Τον δει. Όμως, από τη μια το πλήθος που είχε μαζευτεί στο δρόμο και από την άλλη το ιδιαίτερα μικρό ύψος του, τον εμπόδιζαν να εκπληρώσει την επιθυμία του. Ανέβηκε τότε επάνω σε μια συκομουριά, για να δει τον Διδάσκαλο που θα περνούσε από εκεί. Όταν ο Ιησούς έφτασε στο σημείο εκείνο, ανασήκωσε το βλέμμα Του και του είπε: “Ζακχαίε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γαρ εν τω οίκῳ σου δει με μείναι”. “Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα θα μείνω στο σπίτι σου”. Όλοι ενοχλήθηκαν που ο Διδάσκαλος ήθελε να καταλύσει στο σπίτι ενός αμαρτωλού, όμως τότε ακριβώς ο Ζακχαίος ανοίγει την καρδιά του και εκφράζει δημόσια την αλλαγή που συντελέστηκε μέσα του: “ορίστε, Κύριε”, λέει, “δίνω τη μισή περιουσία μου στους φτωχούς, και όποιον τυχόν αδίκησα του το επιστρέφω στο τετραπλάσιο”. Και ο Χριστός, απαντώντας τόσο στον συνομιλητή Του όσο και στους ανθρώπους που δυσανασχέτησαν, αποκρίνεται: “σήμερον σωτηρία τω οίκῳ τούτῳ εγένετο, καθότι και αυτός υιός Αβραάμ εστιν. Ήλθε γαρ ο υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός”. “σήμερα πραγματοποιήθηκε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, καθότι και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε στη γη να αναζητήσει και να σώσει το χαμένο πρόβατο”.
Ο Ζακχαίος ήταν πλούσιος, αλλά η καρδιά του είχε ανάγκη από κάτι περισσότερο από τα υλικά αγαθά που είχε συγκεντρώσει. Ένιωθε την πείνα της ψυχής του και αναζητούσε κάτι πιο ουσιαστικό για τη ζωή του. Αυτή η αναζήτηση τον οδηγεί να συναντήσει τον Ιησού Χριστό. Ο πόθος, του ανθρώπου να συναντήσει τον Θεό, οδηγεί τον άνθρωπο στη ζωή κοντά στο Θεό. Ο πόθος αυτός ξεκινά από την απόφαση του ανθρώπου για μετάνοια και συνοδεύεται από την αλλοίωση του ψυχικού κόσμου του ανθρώπου.
Ο Ζακχαίος, παρόλο που ήταν αμαρτωλός και είχε αποξενωθεί από την κοινωνία, δεν θεωρήθηκε αδιάφορος για τον Θεό. Ο Χριστός τον προσκαλεί προσωπικά και τον αγκαλιάζει με αγάπη και συμπόνοια. Δεν αναφέρεται στις αμαρτίες του Ζακχαίου, δεν τον κατακρίνει για τον τρόπο ζωής του. Αντίθετα, του προσφέρει μια νέα αρχή. Ποτέ ο Χριστός δεν αποκάλεσε κάποιον “αμαρτωλό”, ούτε καν τον ληστή που σταυρώθηκε μαζί Του. Γιατί, όπως ο Ζακχαίος είναι παιδί του Αβραάμ, κατά τον ίδιο τρόπο όλοι μας είμαστε παιδιά του Θεού, που μας περιβάλλει με την ίδια αγάπη, τόσο τους δίκαιους όσο και τους αμαρτωλούς, και δεν απορρίπτει κανέναν, αλλά ενεργεί πάντοτε με γνώμονα τη σωτηρία μας, την επιστροφή μας δηλαδή στην αγάπη του Θεού και την έξοδό μας από τα σκληρά δεσμά του προσωπικού μας εγωισμού. Ο Χριστός δεν εστιάζει στην αμαρτία, δεν κατακρίνει κανένα, δεν απορρίπτει κανένα, αλλά εστιάζει στην καρδιά του ανθρώπου, στην προοπτική της σωτηρίας, στην δυνατότητα της μετάνοιας, στην αποκατάσταση της ζημιάς που ηθελημένα ή άθελά μας έχουμε προξενήσει στον εαυτό μας αλλά και στους γύρω μας.
Πολλές φορές, εμείς που θέλουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας καλούς χριστιανούς, συχνά κρίνουμε και κατακρίνουμε τους συνανθρώπους μας, θέτουμε φραγμούς και όρια, βλέπουμε με περιφρόνηση και πολλές φορές με αποστροφή τους “αμαρτωλούς”, ξεχνώντας ότι και μόνο με αυτή τη συμπεριφορά μας πέφτουμε στην μεγαλύτερη αμαρτία, αυτή της υπερηφάνειας, γι’ αυτό η στάση μας πρέπει να κινείται προς την κατεύθυνση της αγάπης, της αποδοχής, της συγγνώμης. Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος που θα μας οδηγήσει στην κοινωνία της αγάπης του Θεού. Διαφορετικά, όσο “καθαροί” και όσο “ενάρετοι” θα είμαστε άνθρωποι κενοί, υποκριτές, χωρίς κανένα πνευματικό όφελος. Πρέπει να καταλάβουμε ποιοι αληθινά είμαστε, να αναζητήσουμε και να βάλουμε το Θεό στη ζωή μας. Ας προσπαθήσουμε, να πολεμήσουμε την αμαρτία, κατά το λόγο του Χριστού. Αμαρτία δεν είναι μόνο η κλοπή του Ζακχαίου, είναι αυτό που σκέφτομαι για τον άλλον, είναι η ζήλεια μου για τον άλλον, είναι η κατάκριση που κάνω για τον άνθρωπο.
Ο Ζακχαίος είναι και θα παραμείνει ένα αιώνιο παράδειγμα μετανοίας. Είναι καθήκον μας να μιμηθούμε την παραδειγματική μετάνοια του Ζακχαίου. Το παράδειγμα του ας το έχουμε ριζωμένο βαθιά στη συνείδησή μας σκεπτόμενοι ότι και ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος μπορεί να σωθεί. Το παράδειγμά του μας δείχνει την ορθή πορεία. Ο Θεός μας δίνει πολλές ευκαιρίες να μετανοήσουμε, θέλει τη σωτηρία μας και περιμένει να φιλοξενηθεί στις καρδιές μας όπως φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Ζακχαίο. Έτσι λοιπόν έχουμε καθήκον ως Χριστιανοί να αναγνωρίζουμε με θάρρος τα τυχόν σφάλματά μας και να επανορθώνουμε κάθε αδικία που διαπράξαμε προς τον συνάνθρωπό μας προκειμένου να γίνει ο Κύριος σωτήρας της ψυχής μας.
Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ζακχαίου, ας αγκαλιάσουμε τη μετάνοια και την αλλαγή, και ας επιτρέψουμε στον Χριστό να μπει στα σπίτια μας, στις καρδιές μας, ώστε να φέρει τη σωτηρία και την ειρήνη που τόσο χρειαζόμαστε. Όσα λάθη και όσες αδικίες έχουμε κάνει ο Κύριος μπορεί να μας προσφέρει το μεγάλο θησαυρό της πίστεως και της σωτηρίας, αρκεί να δεχτούμε την πρόσκληση να τον φιλοξενήσουμε όπως ο Ζακχαίος στο ναό της καρδιάς μας. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
