Άγιοι Θεόδωροι Αροανίας
Στην πλαγιά μιας παραφυάδας του Ολονού της περιοχής Αροανίας, μόλις 30΄ ψηλότερα από το χωριό Αναστάσοβα, βρίσκεται η Μονή των Αγίων Θεοδώρων. Είναι φωλιασμένη στην πλαγιά του βουνού Ζέμπι, σε υψόμετρο 1000 μ. περίπου. Απέχει από τα Καλάβρυτα 28 χλμ. Η πρόσβαση στη Μονή γίνεται και από τα Τριπόταμα (111) δια μέσου Σοποτού, σε ίδια απόσταση από τα Καλάβρυτα. Το Μοναστήρι είναι το καύχημα της γύρω περιοχής, που το περιβάλλει με στοργή και φροντίδα από της ιδρύσεώς του. Είναι μία ελκυστική, πραγματικά, μοναστική όαση, μακριά από θορύβους και τουριστικές επισκέψεις. Την Μονή των Αγ. Θεοδώρων επισκέπτονται κυρίως ευσεβείς προσκυνητές, για να ενισχύσουν την πίστη τους στο Θεό και τις ιστορικές τους μνήμες.
Ιστορία Μονής
Απ' όλα τα στοιχεία, που έχουν συλλέξει όλοι οι ερευνητές της Μονής, η ίδρυσή της τοποθετείται, γύρω στο 1724. Υπάρχει όμως και η άποψη ότι η ιστορία της αρχίζει το 1.000-1.100 μ.Χ.. Δυστυχώς δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία. Από το 1724 γνωρίζουμε την πορεία της Μονής από κώδικες και πολλές επιγραφές στα κτίσματά της. Έτσι το 1724 γίνεται ανακαίνιση της Μονής από τον Ηγούμενο Συμεών από το κοντινό χωριό Αγρίδι. Πάνω από την είσοδο του Καθολικού Ναού υπάρχει σχετική επιγραφή. Στην συνέχεια γνωρίζει περιόδους ακμής και παρακμής, όπως πολλές Μονές του Ελλαδικού χώρου και κυρίως κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, από τις βαριές φορολογίες και διώξεις των Τουρκαλβανών της περιοχής. Η Iερά Mονή των Aγίων Θεοδώρων μετά την απελευθέρωση είχε πολλά χρέη. Όμως η πνευματική ακτινοβολία της Μονής και η μεγάλη της προσφορά στην πατρίδα κατά τα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, ενίσχυσαν περισσότερο την αγάπη των γύρω κατοίκων, ώστε με τα πολλά αφιερώματα, κάλυψαν όχι μόνο τα χρέη και τις ελλείψεις, αλλά στολίστηκε η Μονή με καινούργια κτίρια.
Το 1973 η Μονή έκλεισε για λίγο διάστημα, ύστερα από την δολοφονία του Ηγουμένου και του υποτακτικού του από ιερόσυλους ληστές. Την άνοιξε και πάλι ο μοναχός και ηγούμενος αυτής Νικόδημος Παπαγιαννόπουλος, για να ξανακλείσει το 1982 μετά τον θάνατο αυτού.
Το 1984 η Μονή μετατρέπεται σε γυναικεία, όπου εγκαταβιώνουν σ' αυτή έξι μοναχές με ηγουμένη την Καλλινίκη Ανδρικοπούλου από την Πάτρα. Για μία δεκαετία η Ιερά Μονή των Αγ. Θεοδώρων ανακαινίζεται και παρέχει με επιτυχία την μαρτυρία της πίστεως προς την κοινωνία.
Τον Μάρτιο, του 1992, η γυναικεία αυτή αδελφότης αδικαιολόγητα εγκαταλείπει την Μονή. Όμως σύντομα, τον Οκτώβριο του 1993, η Μονή μετατρέπεται και πάλι σε ανδρώα μοναστική αδελφότητα με τον ερχομό του Ιερομονάχου Αγιορείτη π. Γεωργίου Μαραγκού, ο οποίος εργάστηκε ακούραστα μέχρι την 18η Αυγούστου 2011, οπότε και εκοιμήθη χτυπημένος από την επάρατο νόσο.
Το Καθολικό της Μονής
Το καθολικό της Μονής είναι βυζαντινού ρυθμού και τιμάται στους Αγίους Θεοδώρους, Τήρωνα και Στρατηλάτη. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και στο αριστερό του μέρος βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα των Αγίων, έργο του 1769, με αργυρή επένδυση. Η αγιογράφηση του ναού, όπως αναφέρει σχετική επιγραφή, έγινε από τον ζωγράφο, ιερέα Κωνσταντίνο από τα Ιωάννινα, μεταξύ των ετών 1743 – 1746.
Στο δεξιό μέρος της εσωτερικής αυλής της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Τιμίου Προδρόμου, το οποίο στα χρόνια της σκλαβιάς, χρησιμοποιήθηκε ως «Κρυφό Σχολειό». Οι τοιχογραφίες του διατηρούνται σε καλή κατάσταση παρά τις φθορές, που έχει επιφέρει η υγρασία, και είναι έργα του ζωγράφου Ευσταθίου από τα Νεζερά (1732). Άξια λόγου, επίσης, είναι η παράσταση της Σταύρωσης, που απεικονίζει τον ένα από τους ληστές με φωτοστέφανο (!) και η εικόνα των Αγίων Θεοδώρων, που τους παριστάνει σε νεαρή ηλικία αντί της γνωστής παράστασής τους με στρατιωτικά ρούχα.!
Η Ιερά Μονή σήμερα
Μετά την εκδημία του π. Γεωργίου και αφού για λίγο διάστημα η Ιερά Μονή παρέμεινε κλειστή, στις 25 Ιουνίου 2012 εγκαταστάθηκε στην Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας ομάδα δοκίμων μοναζουσών, οι οποίες βιώνουν το ευσεβές φρόνημα της Εκκλησίας και τις παραδόσεις του Ορθόδοξου Κοινοβιακού Μοναχισμού και αποφάσισαν να αφιερωθούν και εγκαταβιώσουν στην ορεινή Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας.
Επίσκεψη στην Ιερά Μονή: Θερινό ωράριο: Κάθε μέρα 9.00΄π.μ.–6.00΄μ.μ. Χειμερινό ωράριο: Κάθε μέρα 9.00΄π.μ. –4.00΄ μ.μ.
Εθνική προσφορά της Μονής
Η προσφορά της Μονής στον Αγώνα του 1821 ήταν σημαντική. Για το λόγο αυτό η Ελληνική Πολιτεία αναγνώρισε με επίσημα έγγραφα τις θυσίες και τις προσφορές των μοναχών της. Η Ιερά Μονή ήταν το κέντρο των "Φιλικών" της περιοχής. Πολλές φορές έγινε ορμητήριο πολλών αγωνιστών για μάχες, που γίνονταν στην περιοχή Σοποτού, Λειβαρτζίου, Λάλα, Πούσι, Καλαβρύτων. Επίσης ήταν τροφοδότης σε τρόφιμα και χρήματα, ακόμη και με εκποιήσεις τιμαλφών αντικειμένων της και με δάνεια. Για την αλήθεια των ανωτέρω διασώζονται 27 επιστολές από 21 οπλαρχηγούς με ανάλογο περιεχόμενο. Ιδιαίτερη όμως ήταν η προσφορά της Μονής στην καλλιέργεια των Ελληνικών γραμμάτων και στη διατήρηση της άσβεστης φλόγας για την λευτεριά του σκλαβωμένου γένους. Στο παρεκκλήσιο του Προδρόμου λειτουργούσε "Κρυφό Σχολειό", στο οποίο τα επαρχιωτόπουλα μάθαιναν τα πρώτα γράμματα και μετά, πολλά απ' αυτά συνέχιζαν στη σχολή του Σοποτού, που ιδρύθηκε το 1796. Μάλιστα η Ιερά Μονή Αγ. Θεοδώρων, σύμφωνα με τα έγγραφα, που διασώθηκαν, έστελνε βιβλία, πλήρωνε δασκάλους της Σχολής Σοποτού και έστελνε υπότροφους στην υψηλού επιπέδου Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή.
