ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Β' ΛΟΥΚΑ
Η σημερινή Κυριακή είναι η δεύτερη κατά σειρά στον λειτουργικό κύκλο της Εκκλησίας κατά την οποία διαβάζονται Ευαγγελικά αναγνώσματα από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Η πρώτη φράση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, η προτροπή του Κυρίου «καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως» δηλαδή “Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να τους συμπεριφέρεστε κι εσείς” χαρακτηρίστηκε ως «ο χρυσός κανόνας της χριστιανικής ηθικής». Τα λόγια αυτά εμπερικλείουν όλη τη διδασκαλία του χριστιανισμού περί αγάπης, περί του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς των ανθρώπων μεταξύ τους. ώστε να μπορεί να φανερώνεται ο Θεός στη ζωή τους.
Συνεχίζοντάς ο Κύριος μας λέγει ότι “αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, όπως κάνουν οι αμαρτωλοί, και κάνετε καλό μόνο σε εκείνους που σας φέρονται καλά, τότε μέσα σας δεν υπάρχει η χάρις του Θεού. Αν δανείζετε σ’ εκείνους από τους οποίους περιμένετε να έχετε απολαβές, όπως κάνουν οι αμαρτωλοί, τότε η αγάπη γίνεται αντικείμενο δοσοληψίας, τότε η φιλανθρωπία είναι ιδιοτελής, τότε δεν υπάρχει αγάπη, αλλά συμφέρον και εγωισμός. Γι αυτό, πάλι μας προτρέπει, να αγαπάτε τους εχθρούς σας, και να πράττετε το αγαθό και να δανείζετε χωρίς να περιμένετε σε καμία ανταπόδοση, και τότε ο μισθός σας θα είναι πολύς, και θα είστε γνήσια παιδιά του Υψίστου, μιας που ο ίδιος ο Θεός ευεργετεί ακόμα και τους αχάριστους και πονηρούς ανθρώπους. Να είστε ελεήμονες, καταλήγει στο λόγο Του ο Χριστός, όπως ελεήμων είναι και ο Πατέρας σας.” Κριτή της συμπεριφοράς μας προς τους άλλους, θέτει ο Κύριος τον ίδιο τον εαυτό μας την εσωτερική φωνή, που ο ίδιος ο Θεός έχει βάλει μέσα μας.
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, μέσα στην ανθρώπινη ατέλεια και αδυναμία μας, και έχοντας ανάγκη να εισπράξουμε την αγάπη των συνανθρώπων μας, την αποδοχή τους, την κατανόησή τους, να αντιλαμβανόμαστε την αγάπη ως μια κίνηση συναισθηματική, που περιορίζεται σε ένα στενό κύκλο ανθρώπων γύρω μας, και συχνά μεταβάλλεται, ανάλογα με τη συμπεριφορά τους. Όμως για τον Χριστό η αγάπη είναι κοινωνία προσώπων, και επειδή ως κοινωνία προσώπων και ως σχέση ενότητας με τον συνάνθρωπο και με τον Θεό δεν μπορεί να υπάρξει με όρους ιδιοτελείς, το χαρακτηριστικό της γνώρισμα δεν είναι η αντιπροσφορά, αλλά η προσφορά δίχως ανταλλάγματα, χωρίς κατ’ ανάγκη να περιμένουμε την ανταπόδοση των άλλων. Πιο απλά, αν περιμένουμε όλοι μας πρώτα οι άλλοι να μάς φερθούν με αγάπη, ώστε κι εμείς να πράξουμε ανάλογα, τότε μοιραία οι άνθρωποι αποξενωνόμαστε μεταξύ μας, κλεινόμαστε στο Εγώ μας και ζούμε από τώρα την απομόνωση, την προσωπική μας Κόλαση.
Η χριστιανική αγάπη είναι προσφορά και θυσία. Ο ίδιος ο Χριστός από αληθινή και ανιδιοτελή αγάπη για τη σωτηρία μας θυσίασε τον εαυτό του, οδηγούμενος στο Σταυρικό θάνατο. Επομένως, οτιδήποτε κάνουμε πρέπει να το κάνουμε, χωρίς να ζητούμε ανταλλάγματα. Αν όλοι οι άνθρωποι εφάρμοζαν αυτόν τον χρυσό κανόνα δεν θα υπήρχαν εγκλήματα, δεν θα υπήρχε αδικία στον κόσμο δεν θα υπήρχε οικονομική και κοινωνική ανισότητα. Ο πραγματικά οικτίρμων άνθρωπος δεν χωρίζει πρόσωπα. Δεν είναι στους μεν οικτίρμων και στους δε ανοικτίρμων. Αλλά σε όλους αγωνίζεται να δείξει τους οικτιρμούς, την αγάπη του γιατί το πιστεύει βαθιά ότι έτσι μόνο ακολουθεί τα ίχνη του πανοικτίρμονος Θεού. Έτσι μέσα από την αγάπη μας αυτή προς τους συνανθρώπους μας ο παράδεισος γίνεται ζωντανή ελπίδα και πραγματικότητα. Η εντολή του Κυρίου «γίνεσθε οικτίρμονες», απετέλεσε αληθινή επανάσταση. Μια επανάσταση που ζητούσε να παραμερίσει την σκληρότητα και να εγκαταστήσει στις ψυχές των ανθρώπων την αγάπη, τον οίκτο και την συμπόνοια. Την αγάπη για φίλους και εχθρούς. Την ευσπλαχνία για κάθε άνθρωπο. Την συμπόνια στις δυστυχίες και στις ανάγκες του.
Γι αυτό και ο Χριστός μάς προτρέπει σήμερα να περάσουμε από την παθητική εγωιστική στάση στην ενεργητική και πραγματική έκφραση της αγάπης, που πρώτη προσφέρει και προσφέρεται και θυσιάζεται για τον κάθε άνθρωπο, ακόμα και γι αυτόν που μάς έχει βλάψει ή μάς μισεί. Παράδειγμα, οδηγός και βοηθός στην προσπάθειά μας αυτή είναι ο ίδιος, που ως ο Θεός αγαπά και τους δικαίους και τους αδίκους, και έγινε άνθρωπος και έπαθε για τις δικές μας αμαρτίες, παρόλο που δεν το αξίζαμε και δεν μάς το χρωστούσε, και Αναστήθηκε χαρίζοντας σε όλους εμάς την προοπτική της όντως Ζωής και Ανάστασης και χαράς πνευματικής, που μόνο η σταυρωμένη αγάπη μπορεί να πραγματώσει, μέσα μας και γύρω μας. Η κληρονομία που μας δίνει σήμερα ο Χριστός είναι πολύτιμη. Γκρεμίζει τους μαντρότοιχους της «δήθεν αγάπης». Ανοίγει την ψυχή, ελευθερώνει τον άνθρωπο. Μας βάζει να μετατοπίσουμε την αγάπη στο πνευματικό της κλίμα. Να τη συνδέσουμε με το Θεό. Μόνο με αυτή την αγάπη θα νοιώσουμε το πλήρωμα της χαράς. Αυτή θα μας θεραπεύσει από τις ασθένειες του εγωισμού. Αυτή αληθινά θα μας αναπαύσει αφού μέσα της κατοικεί ο ίδιος ο Θεός. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
