ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ
Η σημερινή Κυριακή, αποτελεί την πύλη της Αγίας και μεγάλης Τεσσαρακοστής στην οποία με τη Χάρη του Θεού εισερχόμαστε από αύριο. Το στάδιο των αρετών εγκαινιάζει η αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Οι αθλητές των πνευματικών αγώνων καλούνται στα πνευματικά αγωνίσματα. Οι Πατέρες της Εκκλησίας θέσπισαν να διαβάζεται σήμερα μία Ευαγγελική περικοπή, στην οποία τονίζονται τρία κυρίως μηνύματα, σαν εφόδια στην πνευματική μας πορεία.
Το πρώτο είναι η συγχώρηση. Η ζωή μας είναι γεμάτη από αμαρτίες, που προέρχονται είτε από τα έργα μας, είτε από τα λόγια μας, είτε από τις σκέψεις μας. Ο Κύριος μας τονίζει μέσα από το Ευαγγέλιο, ότι συγχωρεί όλες τις αμαρτίες μας με μία προϋπόθεση, ότι και εμείς θα συγχωρήσουμε τους άλλους, ό,τι κακό και αν μας έχουν κάνει. Συχνά στη ζωή μας πέφτουμε σε σφάλματα, και έχουμε την ανάγκη, και πολλές φορές την απαίτηση, να μας συγχωρήσουν οι συνάνθρωποί μας, και παράλληλα επιζητούμε και προσευχόμαστε για τη άφεση από τον Θεό. Προϋπόθεση όμως της συγγνώμης του Θεού αποτελεί η δική μας συμπεριφορά προς τους αδελφούς μας. Δεν μπορούμε να ζητάμε το έλεος του Θεού, κι εμείς να είμαστε ανάλγητοι και σκληροί απέναντι σε όσους έχουν κάνει κάποιο λάθος ή έχουν σφάλλει απέναντί μας.
Το δεύτερο μήνυμα, είναι η αναγκαιότητα της πνευματικής εγρήγορσης κατά την άσκηση της νηστείας. Στην εποχή του Χριστού, οι Φαρισαίοι έδειχναν ότι νηστεύουν με έντονα εξωτερικά γνωρίσματα, για να θαυμάζονται και να εγκωμιάζονται από το λαό. Έτσι η νηστεία από μέσο προσέγγισης του Θεού και εκδήλωση μετάνοιας και ταπείνωσης του ανθρώπου, είχε μεταβληθεί σε όργανο εξυπηρέτησης του ανθρώπινου εγωισμού, για αυτό και έλεγε ο Χριστός υποκριτές τους Φαρισαίους. Αποτελεί μεγάλη αρρώστια για κάθε εποχή η υποκρισία, η ωραιοποίηση του εξωτερικού μας προφίλ, και αυτό στηλιτεύει ο Χριστός. Η νηστεία δεν μπορεί να συνοδεύεται από αυτοπροβολή και υπερηφάνεια, διότι αποτελεί προσωπική άσκηση και θυσία προς τον Θεό, ο οποίος βλέπει τον κόπο μας, αφουγκράζεται τις προσευχές μας και ανταποκρίνεται με σωτήριο τρόπο στα δίκαια αιτήματά μας. Η νηστεία απαιτεί σεμνότητα, όχι διαφήμιση, ούτε κατάκριση του πλησίον.
Η Εκκλησία όμως πάντοτε μας θυμίζει πως η νηστεία, για να είναι ευπρόσδεκτη από τον Θεό, είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από την απομάκρυνση της αμαρτίας και των παθών. Αυτό τονίζεται υπέροχα σε ένα απόστιχο των αίνων του όρθρου της Τετάρτης της Τυρινής, το οποίο μας λέγει: «Άδικα χαίρεσαι για την αποχή από τις τροφές ψυχή μου, όταν νηστεύεις από τις τροφές και δεν καθαρίζεσαι από τα πάθη. Γιατί, αν η νηστεία δεν σου γίνεται αφορμή για διόρθωση, είναι μισητή από το Θεό, ως ψευδής. Τότε μοιάζεις με τους κάκιστους δαίμονες που δεν τρώνε ποτέ. Μη λοιπόν, ψυχή μου, καταστρέψεις την νηστεία αμαρτάνοντας, αλλά να στέκεσαι αμετακίνητη προς τις αμαρτωλές επιθυμίες, νοιώθοντας πως βρίσκεσαι μπροστά στον Εσταυρωμένο Σωτήρα, μάλλον δε να σκέπτεσαι πως είσαι και συ σταυρωμένη μαζί με αυτόν που σταυρώθηκε για σένα και να του φωνάζεις, θυμήσου με Κύριε όταν έλθεις στην βασιλεία σου».
Το τρίτο μήνυμα αφορά τους θησαυρούς, τους επίγειους και τους επουράνιους. Ο Χριστός μάς αποτρέπει να συνάγουμε επίγειους θησαυρούς, που φθείρονται και αφανίζονται είτε από φυσικά αίτια είτε από τους κλέπτες. Αντίθετα, μάς προτρέπει να συγκεντρώνουμε πνευματικούς θησαυρούς, που παραμένουν ασύλητοι και αναλλοίωτοι. “Γιατί, όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί είναι και η καρδιά σας”, θα μας πει τελειώνοντας τη σημερινή περικοπή.
Η Μ. Σαρακοστή είναι η ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ποιο είναι το νόημα της ζωής και πού βρίσκεται ο αληθινός θησαυρός. Και το νόημα είναι ο Χριστός και η σχέση μαζί Του. Ο Χριστός που γίνεται άνθρωπος και κάνει τον άνθρωπο Θεό. Ο Χριστός που μας δείχνει τον δρόμο της αγάπης και της πίστης. Και ο θησαυρός μας, αν είναι η αγάπη, αν είναι η πίστη και η ελπίδα, αν είναι η επιθυμία μας να αφήσουμε κάθε κακό, αμαρτία, έγνοια στην άκρη, τότε κάνει την καρδιά μας να χαίρεται την παρουσία του Θεού και των ανθρώπων μέσα στον κόσμο.
Αυτά τα τρία μηνύματα, η συγχωρητικότητα, η απλότητα και η επιθυμία των επουράνιων αγαθών, ή αντίθετα, η έλλειψη σκληροκαρδίας, υποκρισίας και φιλαργυρίας, οφείλουν να συνοδεύουν την πορεία της ζωής μας, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που από αύριο ανοίγεται μπροστά μας. Μόνο τότε η νηστεία θα είναι ουσιαστική και καρποφόρα για την πνευματική μας ζωή, και δεν θα εξαντληθεί σε μια απλή αποχή από συγκεκριμένες τροφές, όταν δηλαδή φροντίζουμε να καλλιεργούμε μέσα μας την αγάπη προς τον πλησίον, την ταπείνωση και απλότητα, και κάθε πνευματικό αγαθό. Αμήν.
Του Αρχιμανδρίτου π. Ιερόθεου Παπαθανασίου
Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Παμμεγίστων Ταξιαρχών
