Χαιρετισμός
Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας
κ. Ιερωνύμου
στο Συνέδριο του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής
του Πανεπιστημίου Αθηνών,
με θέμα:
«Το ήθος στον Απόστολο Παύλο»
Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2022, Καλάβρυτα
Με ιδιαίτερη χαρά και τιμή χαιρετίζουμε το παρόν Επιστημονικό Συνέδριο, το οποίο διοργανώνεται με τη σύμπραξη καθηγητών και μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Οφείλουμε ολόψυχες συγχαρητήριες ευχές προς άπαντες τους άξιους διοργανωτές, τους εκλεκτούς εισηγητές και τους εν γένει συμμετέχοντες στο ιδιαίτερο αυτό επιστημονικό Συνέδριο.
Κατά γενική ομολογία, όχι μόνον θεολόγων, αλλά και ιστορικών κάθε εποχής και κάθε ιδεολογικής τοποθετήσεως, ο Απόστολος Παύλος υπήρξε μία από τις προσωπικότητες εκείνες, που συνέβαλαν καίρια στην πορεία της παγκόσμιας Ιστορίας. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης του περιεχομένου του Ευαγγελίου για τον Ιησού Χριστό, ο Παύλος στις επιστολές του αναπτύσσει, μεταξύ των άλλων, τις διδασκαλίες του για τον Χριστό και το έργο του, τη σωτηρία του ανθρώπου, τα έσχατα και το κατά Χριστόν ήθος.
Η ενασχόληση με τη ηθική διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου απαιτεί, όμως, πρωτίστως απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα: Πώς ο Παύλος αναπτύσσει στις επιστολές του την ηθική διδασκαλία του; Αποσκοπεί ο Παύλος, σαν να ήταν κάποιος θεωρητικός της ηθικής, να παραθέσει στις επιστολές του μια ολοκληρωμένη ηθική διδασκαλία ή αποβλέπει ως ποιμένας να λύσει συγκεκριμένα ηθικής φύσεως προβλήματα, που ανέκυψαν στις πρωτοχριστιανικές κοινότητες; Επικαλείται ο Παύλος κατά την ανάπτυξη της ηθικής του διδασκαλίας γενικές ηθικές «αρχές», που καθορίζουν την ηθική συμπεριφορά των πρώτων πιστών; Τέλος, πώς εφαρμόζεται η ηθική διδασκαλία του Παύλου σε κάθε μία από τις επιστολές του;
Από τη μελέτη των επιστολών του Παύλου προκύπτει ότι ο Απόστολος αναπτύσσει την ηθική διδασκαλία του, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτή συνδυαστικά και διαπλαστικά τις εξής τρεις προϋπάρχουσες παραδόσεις ηθικής: την ηθική διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης, την ελληνορωμαϊκή ηθική διδασκαλία και την ηθική διδασκαλία του Ιησού.
Ο Παύλος στηρίζει το οικοδόμημα της ηθικής διδασκαλίας του στη μίμηση Χριστού, στο Άγιο Πνεύμα, στην αγάπη, στο χριστιανικό φρόνημα του πιστού και στα έσχατα και απευθύνει στους πιστούς ηθικά παραγγέλματα και πρακτικές προτροπές, ώστε να ζουν τη χριστιανική ζωή με συνέπεια. Ο Απόστολος Παύλος, όμως, δεν είναι ηθικολόγος, αλλά θεολόγος, που στηρίζει την ηθική του στη Θεολογία.
Το μήνυμα και η διδαχή του βρίσκει σήμερα την ανθρωπότητα μέσα σε στάδια έντονων διεργασιών και μεγάλης μεταβλητότητας. Μία ανθρωπότητα μουδιασμένη και απογοητευμένη από τη θεοποίηση της ατομοκρατίας και το γκρέμισμα κάθε αξίας, νοήματος ζωής μπροστά στο ιδεολόγημα του δήθεν σεβασμού των ατομικών ελευθεριών. Γι’ αυτό και οι καιροί μας χρειάζονται τον Παύλο. Την πίστη του, τον αγώνα του, την αντοχή του, το όραμά του, την αγάπη του στον Εσταυρωμένο, την αγάπη του στον άνθρωπο, αδιακρίτως την ευγνωμοσύνη και κυρίως την ευγνωμοσύνη προς τον Θεό για τη διαρκή Του πρόνοια και τις διαρκείς παροχές «των φανερών και αφανών ευεργεσιών» Του.
Ως κληρικοί, λοιπόν, και κατά χάριν διάδοχοι του Αποστόλου Παύλου και όλων των Αποστόλων, έχουμε μία επιπλέον υποχρέωση: Να επιδιώξουμε να αναζωπυρωθεί η φλόγα της αγάπης για τα πνευματικά μας τέκνα. Αγάπη που διαποτίζει όλες τις επιστολές του Παύλου και πέρα από μέγα θεολόγο, πέρα από θεόπτη, πέρα από κατά χάριν συγγενή Θεού, καθιστά τον Παύλο πατέρα έτοιμο να επωμιστεί κάθε κόπο, προκειμένου να απευθυνθεί προς εμάς, τα παιδιά του, και με λόγο που διεγείρει το φιλότιμο κάθε ευαίσθητης καρδιάς να μας πει, αλλά και να ακούσει και εμάς να λέμε προς τα δικά μας πνευματικά παιδιά: «Τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω, ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν!» (Γαλ. 4:19).
Αγαπητοί αδελφοί,
Ευχόμεθα ολόψυχα, οι εισηγήσεις των νέων επιστημόνων να θέσουν ενώπιόν μας την αγία μορφή του Αποστόλου των Εθνών και να διεγείρουν την πνευματική μας φιλοτιμία. Η Χάρις και η Αγάπη του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού ημών είησαν μετά πάντων υμών αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω!
Μετά πατρικής αγάπης και ευχών
Ο Μητροπολίτης
† Ο Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Ιερώνυμος
