1ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
(14-15/1/2023 – ΑΙΓΙΟ)
ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ
[Διαφάνεια 1]
Σε μια πρόχειρη αναζήτηση για τον εθελοντισμό η πληθώρα των εικόνων που θα προκύψουν αναπαριστούν χέρια διαφορετικών ανθρώπων που με κάποιο τρόπο αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται για έναν κοινό σκοπό. Επέλεξα αυτή την εικόνα, με τα χέρια που ανοίγονται στον ουρανό, έχοντας αγάπη να προσφέρουν, αγάπη που διαχέεται τελικά κι έτσι καταλήγει να συντροφεύει και αυτά τα ίδια χέρια από όπου ξεκίνησε. Γιατί αυτή είναι η ουσία του εθελοντισμού, η αγάπη και η προσφορά της.
[Διαφάνεια 2]
Τι είναι λοιπόν ο εθελοντισμός; Η λέξη προέρχεται από το ρήμα ‘εθέλω’ που σημαίνει θέλω πολύ. Τι θέλω λοιπόν πολύ; Για να απαντήσω σε αυτό, πρέπει να ξέρω πρώτα τι είναι αυτό που δεν θέλω. Τι δεν θέλω λοιπόν;
[Διαφάνεια 3]
Δεν θέλω ένα περιβάλλον τόσο μολυσμένο που οι ακτές να καλύπτονται από σκουπίδια, να πνίγουν τα σκουπίδια τη θάλασσα και τη ζωή σε αυτή.
[Διαφάνεια 4]
Δε θέλω η δική μου αμέλεια και ανευθυνότητα να καταστρέφει άλλες ζωές και να τις καταδικάζει. Ζώα, όμως κι άνθρωποι, που ζουν μια ζωή χειρότερη από αυτή που θα μπορούσαν λόγω και των δικών μου, καθημερινών, απερίσκεπτων, επιλογών.
[Διαφάνεια 5]
Δε θέλω παρατημένα, φοβισμένα, σκελετωμένα γιατί αυτός που κάποτε πλήρωσε για να τα αποκτήσει –ο σκύλος της φωτογραφίας είναι σκύλος ‘ράτσας’ όπως λέμε, οπότε κάποιος τον αγόρασε- αργότερα βαρέθηκε, άλλαξε γνώμη, οτιδήποτε, και πέταξε μια ψυχή στο δρόμο αδιαφορώντας για το πώς θα επιβιώσει.
[Διαφάνεια 6]
Δε θέλω αποστεωμένα και πεινασμένα τόσο, που τρώνε χώμα για να ξεγελάσουν την πείνα τους. Ζώα που οι άνθρωποι, εμείς οι ίδιοι που τα φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση, τους πετάμε πέτρες για να μην πλησιάσουν γιατί η απελπισία του μας τρομάζει.
[Διαφάνεια 7]
Δε θέλω μωρά σε κάδους, μωρά που γεννήθηκαν για να πεθάνουν βάναυσα, στο κρύο, κλεισμένα σε μια σακούλα. Δε θέλω μανούλες που έχουν μόλις γεννήσει και ψάχνουν τρελαμένες τα μικρά τους.
[Διαφάνεια 8]
Δε θέλω εικόνες όπως αυτή, εικόνες που με κάνουν να αναρωτιέμαι για το μέλλον του πλανήτη μας, για το αν θα υπάρχει ζωή ακόμα σε 100 ή και σε 50 χρόνια.
[Διαφάνεια 9]
Δεν θέλω ανθρώπους που κοιμούνται στο δρόμο, εκτεθειμένοι σε κάθε κακουχία και κίνδυνο. Ανθρώπους με στρώμα ένα χαρτόκουτο και κρεβάτι το πεζοδρόμιο. Και μην εφησυχάζετε πίσω από επιφανειακές διαπιστώσεις και άτομα συμπεράσματα, ‘αυτός φταίει’ ‘αν ήθελε ας έβρισκε μια δουλειά’, ‘ποιος ξέρει σε τι είναι μπλεγμένος’. Ζούμε σε μια χώρα που βίωσε μια πολύ βαθιά οικονομική κρίση, κι ακόμα δεν έχουμε ξεφύγει από αυτό. Πολλοί άνθρωποι, άνθρωποι όπως εγώ κι εσείς, που είχαν την εργασία τους, τα σπίτια τους, τις ζωές τους σε τάξη, βρέθηκαν σε τέτοιες καταστάσεις. Θα μπορούσαμε να είχαμε βρεθεί κι εμείς.
[Διαφάνεια 10]
Δε θέλω ανθρώπους στη δύση της ζωής τους να ζούνε μόνοι και ξεχασμένοι. Ήταν κι αυτοί κάποτε παιδιά που κάναν αταξίες, έφηβοι με όνειρα, ενήλικοι με τη ζωή που ο καθένας τους επέλεξε, κάποιοι εργάζονταν, κάποιοι ίσως να ξεχώρισαν ιδιαίτερα για κάποιο λόγο, κάποιοι έκαναν οικογένειες, κάποιοι άλλοι όχι, σε κάθε περίπτωση είναι άνθρωποι που καθώς το τέλος πλησιάζει είναι πολύ άδικο να μην έχουν έναν άνθρωπο να μιλήσουν.
[Διαφάνεια 11]
Δε θέλω παιδιά που δεν έχουν ευκαιρίες. Παιδιά που αντί να παίζουν ανέμελα, όπως πρέπει, να ανησυχούν για το φαγητό και την ασφάλειά τους. Κοιτάξτε το βλέμμα αυτού του παιδιού, πόσο τρομαγμένο είναι, πόσο απότομη είναι η ενηλικίωσή του πριν καν κλείσει τα δύο. Ποιος φταίει για αυτή τη χαμένη, την ανύπαρκτη, παιδική ηλικία αν όχι όλοι εμείς;
[Διαφάνεια 12]
Δε θέλω παιδιά τόσο πεινασμένα που να ψάχνουν τα αποφάγια στο πάτωμα για να φάνε. Κοιτάξτε πόσο αδύνατο είναι αυτό το παιδάκι, πως έχει σκύψει πάνω από τα ψίχουλα που βρήκε κάτω, στο χώμα.
[Διαφάνεια 13]
Δε θέλω παιδιά που πρέπει να εργάζονται για να επιβιώσουν τα ίδια και οι οικογένειές τους, αντί να έχουν πρόσβαση στη μόρφωση, χωρίς δικαίωμα στην αναζήτηση του ‘τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω;’, χωρίς προοπτικές για τα ταλέντα τους, τις δυνατότητές τους, τις επιθυμίες τους.
[Διαφάνεια 14]
Τι κάνω λοιπόν για αυτό; Δε θέλω το ένα, δε μου αρέσει το άλλο, τι θα κάνω λοιπόν για αυτό; Η πιο συνηθισμένη σκέψη είναι να απευθυνθώ σε κάποιον αρμόδιο. Και ναι, σε έναν ιδανικό κόσμο, όπου όλα λειτουργούν όπως πρέπει, θα έπρεπε να υπάρχει ένας αρμόδιος για κάθε μία από τις προηγούμενες περιπτώσεις και για άλλες τόσες που δεν αναφέρθηκαν. Όμως, ας είμαστε ρεαλιστές, γνωρίζουμε πολύ καλά πως δεν υπάρχουν οι απαραίτητες δομές ή υπηρεσίες. Αν λοιπόν κάποιος ενημερώσει για παράδειγμα την αστυνομία και θεωρήσει πως έκανε ότι χρειαζόταν, δυστυχώς, δεν έχει κάνει τίποτα. Η δεύτερη πιθανότητα είναι να σκεφτεί κανείς, πως δεν χρειάζεται να κάνω τίποτα, δε με αφορά το θέμα. Ο δικός μου σκύλος ζει ευτυχισμένος και τροφαντός στο σπίτι, οι φίλοι κι οι γνωστοί μου είναι καλά και κανείς τους δεν είναι άστεγος, κάνω ανακύκλωση. Αν κάποιος πιστεύει πως τα παιδιά στα φανάρια που βλέπουμε όλοι μας, ή τα αδέσποτα ζώα, ή οτιδήποτε άλλο δεν τον αφορούν ή δεν τον επηρεάζουν με κάποιον τρόπο αυταπατάται. Είμαστε μέλη μιας κοινωνίας, ο,τιδήποτε συμβαίνει σε αυτήν , κάθε παθογένεια, είναι και δικό μας πρόβλημα, σαφώς και επιδρά πάνω μας και μας καθορίζει. Μένει η τρίτη επιλογή, που είναι το πιο απλό. Θα κάνω κάτι για αυτό. Θα αναλάβω δράση. Δεν μπορώ να διορθώσω όλα τα στραβά του κόσμου, όμως μπορώ να διορθώσω ένα απειροελάχιστο κομμάτι του. Κι αν όλοι ασχοληθούμε με το δικό μας απειροελάχιστο κομμάτι, τότε κάτι μεγάλο θα συμβεί.
[Διαφάνεια 15]
Γίνε λοιπόν η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο! Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής και επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της, χρωματίζει την καθημερινότητά μας. Εθελοντισμός είναι η παραχώρηση της σειράς σε κάποιον που φαίνεται να υποφέρει περισσότερο από εμάς, εθελοντισμός να βοηθήσουμε κάποιον ηλικιωμένο με τα ψώνια του, εθελοντισμός ακόμα και η αυθόρμητη βοήθεια σε κάποιον για να παρκάρει. Ο εθελοντισμός δεν συμβαίνει Χριστούγεννα και Πάσχα, ούτε σε μεγάλες κρίσεις. Ο εθελοντισμός είναι διαρκής και σταθερός, δεν μπορεί να είναι αλλιώς. Είναι κοινωνική ευθύνη όλων μας και καθήκον κάθε ενεργού πολίτη. Ζούμε σε μια κοινωνία, έχουμε δημοκρατία. Αυτό συνεπάγεται πως πέρα από τις απαιτήσεις και τα δικαιώματα έχουμε κι ευθύνες και υποχρεώσεις. Η κοινωνία είναι ζωντανός οργανισμός κι εμείς μέλη της, τα προβλήματά της είναι και δικά μας και οφείλουμε τόσο σε εμάς όσο και στους συμπολίτες μας, να προσφέρουμε όπου μπορούμε και να συνεισφέρουμε σε ότι είμαστε ικανοί.
[Διαφάνεια 16]
Ο εθελοντισμός, πέρα από τα προφανή οφέλη μέσω της βελτίωσης των γενικότερων συνθηκών του κόσμου που ζούμε, προσφέρει πολλά και στους ίδιους τους εθελοντές, πιο προσωπικά οφέλη. Μέσα από την εθελοντική δράση κοινωνικοποιούμαστε, είναι πιο εύκολο να βρει κάποιος κοινά με άτομα που έχουν ήδη κάποιους κοινούς στόχους, κι έτσι να δημιουργηθούν ισχυροί δεσμοί. Προστατεύει για αυτό από τη μοναξιά και την κατάθλιψη, δυστυχώς όχι σπάνια στην εποχή μας σημεία. Προωθεί την κοινωνική αλληλεγγύη, αποκτάει δεξιότητες τόσο κοινωνικές και επικοινωνιακές αλλά και πιο πρακτικές, που ενδεχομένως να μην είχε διαφορετικά την ευκαιρία να αναπτύξει. Για παράδειγμα, κάποιος μέσα από τις ανάγκες των εθελοντικών δράσεων που εμπλέκεται μπορεί να ανακαλύψει ένα ταλέντο στις δημόσιες ομιλίες ή στην παροχή πρώτων βοηθειών ή στο σχεδιασμό φυλλαδίων. Αναπόφευκτα κανείς αποκτά δυναμισμό απέναντι στις δυσκολίες, αφού κατά κανόνα ο εθελοντής μάχεται για να αμβλύνει δυσκολίες, γίνεται πιο υπεύθυνο και μαθαίνει να δεσμεύεται, καθώς ο εθελοντισμός για να είναι αποτελεσματικός απαιτεί συνέπεια, ενώ αναπτύσσει πρωτοβουλίες, πιστεύει περισσότερο στον εαυτό του κι άρα χτίζει την αυτοπεποίθησή του.
[Διαφάνεια 17]
Η μεγαλύτερα ανταμοιβή ωστόσο, για αυτό και το μεγαλύτερο κίνητρο, είναι η διαφορά του πριν και του μετά. Η αλλαγή που καταφέρνεις. Το παιδί που πλέον έχει πρόσβαση στη μόρφωση και στην ευκαιρία για μια διαφορετική ζωή.
[Διαφάνεια 18]
Το φοβισμένο, αποστεωμένο ζώο που πια ζει χαρούμενο κι υγιές, σε μια οικογένεια με αγάπη.
[Διαφάνεια 19]
Το πιο ειλικρινές και αληθινό ευχαριστώ στα μάτια ενός ανθρώπου που του προσφέρεις το πιο αυτονόητο, λίγο φαγητό.
[Διαφάνεια 20]
Η επιλογή λοιπόν, είναι στο χέρι μας! Ποιες εικόνες προτιμάμε; Τι μπορούμε να κάνουμε για να γίνουν πραγματικότητα; Πως μπορούμε να συντονίσουμε τη δράση μας για να πετύχουμε αποτελέσματα;
[Διαφάνεια 21]
Γιατί όμως νέοι κι εθελοντισμός; Γιατί οι νέοι έχουν κάποια βασικά χαρακτηριστικά, απαραίτητα για την αλλαγή, που δυστυχώς στους μεγαλύτερους εκλείπουν. Είναι η ίδια η ζωή με τις δυσκολίες και τις απογοητεύσεις της που φθίρει συχνά το πνεύμα ενθουσιασμού, την ενέργεια, την αισιοδοξία, αυτή την πίστη στο απίθανο που χαρακτηρίζει όλους τους νέους - κάθε ηλικίας. Η οπτική των νέων μπορεί να είναι διαφορετική, να βγει έξω από πλαίσια, να κάνει ανατροπές, να τολμήσει άλλες διόδους. Άλλωστε, οι νέοι είναι το μέλλον. Τι πιο υποσχόμενο από αυτό;
[Διαφάνεια 22]
Εδώ βλέπουμε το πιο γνωστό πρόσωπο στον αγώνα για το κλίμα, την Γκρέτα Τούνμπεργκ. Είναι η πιο διάσημη ακτιβίστρια στον κόσμο σήμερα, κι είναι τώρα μόλις 20 ετών. Ξεκίνησε στα 15 της, με το πλακάτ που βλέπετε εδώ, διαδηλώνοντας καθημερινά έξω από το κοινοβούλιο. Η επιμονή κι η αφοσίωσή της σύντομα τράβηξαν την προσοχή, μαθητές εμπνεύστηκαν και καταλήψεις έγιναν σε όλο τον πλανήτη με συνθήματα και αιτήματα για το μέλλον του περιβάλλοντος, του μοναδικού σπιτιού που όλοι μας έχουμε. Κανείς λοιπόν δεν είναι ποτέ πολύ μικρός, ή και πολύ μεγάλος, για να καταφέρει να κάνει κάτι. Το παράδειγμα της Γκρέτα είναι φάρος για όλους μας.
[Διαφάνεια 23]
Έστω λοιπόν πως κάποιος θέλει να γίνει εθελοντής! Πως θα ξεκινήσει; Που πρέπει να στραφεί για βοήθεια και καθοδήγηση; Ο πιο εύκολος και προσιτός δρόμος είναι οι οργανωμένες δράσεις εθελοντών στην περιοχή μας, καθώς η πληροφόρηση μπορεί να είναι πιο άμεση και πιο αποτελεσματική. Μια έρευνα στο διαδίκτυο μπορεί να δώσει πολλά αποτελέσματα επίσης, ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί οργανισμοί και ομάδες στις οποίες μπορεί κάποιος να προσφέρει εθελοντισμό ακόμα και απομακρυσμένα. Η ατομική πρωτοβουλία είναι πάντα μια δίοδος, φυσικά πολύτιμη, όμως μαζί μπορούμε περισσότερα, οπότε η ένταξη σε μια ομάδα μπορεί να αποδώσει πολλαπλάσια αποτελέσματα. Και κάπου εδώ κάνει την εμφάνισή της και η δική μας ευθύνη, τόσο των ενηλίκων γενικότερα, αλλά και των εκπαιδευτικών ειδικότερα, που πρέπει μέσα από τη δική μας στάση και συμπεριφορά, από τη δική μας δράση, τόσο να δώσουμε ένα παράδειγμα αλλά να μπορέσουμε και να δώσουμε έδαφος στην έτσι κι αλλιώς αυθόρμητη διάθεση των παιδιών για προσφορά και αλληλεγγύη.
[Διαφάνεια 24]
Με αυτή τη σκέψη και με αφορμή τα Χριστούγεννα, μια γιορτή Προσφοράς και Αγάπης, στο Κοινωνικό Φροντιστήριο, προτείναμε στους μαθητές μας τη συμμετοχή σε μια εθελοντική δράση. Πολλά παιδιά ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό κι έχουμε σχεδιάσει 4 διαφορετικές δράσεις, ελπίζοντας πως το σποράκι που θα μπει, θα μπορέσει να τραφεί και να εξελιχθεί σε ενεργό εθελοντισμό. Η ανταπόκριση των παιδιών επιβεβαιώνει πως οι νέοι είναι πάντα ενθουσιώδεις και με καρδιές καθαρότερες των δικών μας. Αρκεί να τους δώσουμε το βήμα, την ευκαιρία, όπως οφείλουμε. Ξεκινήσαμε λοιπόν, κι ευχόμαστε στο νέο μας ταξίδι να βρούμε πολλούς ακόμα φίλους!
